قله بلقیس که در گویش محلی با نام های «بالقیز و هاچا داغی» نیز شناخته می شود درست بر روی مرز استان های آذربایجان غربی و زنجان قرار دارد. این کوه با ارتفاع 3315 متر به عنوان بلندترین قله استان زنجان در «سیمرغ کوه های ایران» معرفی شده است.
این قله را از چهار مسیر می توان صعود کرد:
- مسیر جنوبی از روستای قراولخانه
- مسیر جنوب غربی 1 از مجموعه تاریخی تخت سلیمان
- مسیر جنوب غربی 2 از روستای احمدآباد علیا
- مسیر شمال شرقی از روستای یاستی قلعه
در این راهنما با مسیر جنوبی که از روستای قراولخانه آغاز می شود آشنا می شویم.
روستای قراولخانه کجاست؟
قراولخانه از روستاهای تابع شهرستان تکاب استان آذربایجان غربی است. برای رفتن به آن بسته به مبدا سفرمان از دو مسیر می توانیم اقدام کنیم: شهر دندی استان زنجان و تکاب آذربایجان غربی. فاصله این روستا از شهرستان های نزدیک به شرح زیر است:
- از زنجان 136 کیلومتر.
- از تکاب 36 کیلومتر.
- از دندی 10.5 کیلومتر.
فاصله قراولخانه تا روستا و مجموعه تاریخی تخت سلیمان نیز 10.5 کیلومتر است.
اگر از سمت زنجان به آنجا می رویم، باید از خروجی بیجار- دندی در بزرگراه زنجان- تبریز از اتوبان خارج شویم. از خروجی بزرگراه تا دوراهی دندی 5.5 کیلومتر است. از آنجا با توجه به تابلوهای راهنما به راحتی می توانیم مسیر را ادامه دهیم. در کل فاصله اتوبان زنجان- تبریز تا قراولخانه 129 کیلومتر است.
اما از آنجا که بسیاری از کوهنوردان برای صعود به کوه بلقیس از استان های دیگر به منطقه می روند، طبعا نیاز به جایی دارند یکی دو شب را در آنجا بیتوته کنند! خب، شاید در روستای قراولخانه بتوانند اتاقی را کرایه کنند، اما از آنجا روستای تخت سلیمان گردشگرپذیر است و اقامتگاه های زیادی دارد، به راحتی می توان اتاق یا سوییتی در آنجا پیدا کرد.
البته ناگفته نماند در روستاهای دیگر منطقه نیز بومگردی هایی هست که می توانیم در آن ها هم ساکن شویم. در نظر داشته باشیم که هنگام برنامه ریزی برای صعود می توانیم با چند تماس و یا جستجو در سایت های مختلف، جایی مناسب برای خود روزرو کنیم.
در کنار قراولخانه، زیارتگاه کوچکی به نام «آرامگاه فرهاد میرزا و همسرش» وجود دارد که حیاط کوچکی به اندازه دو چادر دارد. این جا هم برای یک شب ماندن برای چهار، پنج نفر مناسب است.
مسیر صعود به کوه بلقیس
مسیر صعود به قله بلقیس از کنار آرامگاه فرهاد میرزا و همسرش آغاز می شود. نزدیک به یک کیلومتر از راه در میان باغ ها و مزارع کشاورزی می گذرد. پس از آن، راه در کنار رودخانه ادامه دارد. پس از 1.5 کیلومتر از شروع پیاده روی باید به سمت دیگر رود برویم و پاکوب را همچنان ادامه دهیم.
بعد از طی کردن نزدیک به سه کیلومتر به جایی می رسیم که برای ادامه مسیر دو راه را می توانیم انتخاب کنیم.
1. مسیر نخست کوه بلقیس
مسیر نخست، پاکوبی است که بیشتر کوهنوردان از آن می روند و ادامه همان راهی است که تا این جا آمده ایم. اگر این مسیر را انتخاب کردیم باید 1.5 کیلومتر دیگر در کنار رود برویم تا به نخستین شیب مسیر برسیم. از اینجا تا قله راه، گاهی تراورس است و گاهی شیبی نه چندان تند. مسافت از آغاز نخستین سربالایی تا قله نزدیک به 3.5 کیلومتر است. مسافت این مسیر از آغاز راه تا قله 8.5 کیلومتر است.
2. مسیر دوم صعود به قله بلقیس
مسیر دوم، یالی است که میانه راه در سمت راستمان دیده می شود و برای رسیدن به آن باید دوباره از رود رد شویم. مسافت این مسیر که کم رفت و آمدتر است، از دو راهی تا قله تقریبا 5 کیلومتر است. این راه نیز مانند مسیر1 بدون چالش است (بدون در نظر گرفتن فصل بارندگی و برفی) و پاکوبی مشخص دارد. شیب این مسیر نسبت به مسیر 1 کمتر و راه کمی طولانی تر است.
شاید بهترین گزینه برای رفت و برگشت به قله بلقیس، صعود از مسیر 2 و فرود از مسیر 1 باشد. در هر دو مسیر چشمه های گوارایی وجود دارد که بعضی از آن ها فصلی هستند و طبعا در ماه هایی از سال خشک.
قله بلقیس
جذاب ترین نکته صعود به کوه بلقیس، بودن در کنار باقی مانده بنایی از ایران باستان است. چه خوب است، هنگامی که بر روی قله، که زمانی قلعه ای برای نگهبانی از مرزهای کشور بود می ایستیم به یاد گذشتگان پرصلابتمان بیافتیم و یادشان را گرامی بداریم و با بقایای آن با احترام و فروتنی رفتار کنیم.
….اما بلقیس دو قله دارد. یکی همان که قلعه بر روی آن است و دیگری که قله شمالی است و چندصد متر با قله جنوبی فاصله دارد. ارتفاع قله شمالی چند متری بلندتر است. در میان دو قله آبگیری فصلی هست که از ذوب شدن آب برف تشکیل می شود و به زیبایی چشم انداز قله ها می افزاید.
اگر هوا صاف و آفتابی باشد در دور دست و در شمال می توان قله های سبلان، جنوار و سهند را دید. منطقه باستانی تخت سلیمان، شهرستان تکاب و روستاهای اطراف در جنوب نیز جذابیت چشم انداز منطقه را دوچندان می کنند. در شمال و شمال شرقی نیز سرسبزی منطقه انگوران و روستاهای زنجان بسیار چشم نواز است.