در نپال، ۸۶ قله (شامل قله‌های فرعی) بین ۷۰۰۰ تا ۷۹۹۹ متر وجود دارد. برخی از آنها سال‌هاست که صعود نشده‌اند. گانگاپورنا با ارتفاع ۷۴۵۵ متر یکی از آن هاست. در این نوشته با تاریخچه صعود به این قله آشنا می شویم.
گانگاپورنا (Gangapurna)
قله گانگاپورنا در رشته کوه آناپورنا (Annapurna Range) در استان گانداکی (Gandaki) نپال قرار دارد و آناپورنا 1 و 3 را به هم متصل می‌کند.
در زبان سانسکریت، گانگا به «الهه گانگا (تجسم رود گنگ)» در اساطیر هندو اشاره دارد و پورنا به معنای «پر از (پر شده با)» است. «گانگاپورنا» را باید به معنای «الهه آورنده آب» دانست.
تا پایان سال ۲۰۲۳، ۲۹ برنامه صعود به گانگاپورنا انجام شد که در آن ها چهل و یک کوهنورد به این قله صعود کردند، همه بدون اکسیژن کمکی. آخرین صعود موفقیت‌آمیز در پاییز ۲۰۱۶ انجام شد. از آن زمان تا کنون چهار تیم تلاش ناموفق برای صعود داشته‌اند، که آخرین آنها در سال ۲۰۲۲ بوده است.
یازده کوهنورد در این قله ۷۰۰۰ متری جان باخته‌اند، از جمله هشت نفری که در یک اکسپدیشن جان خود را از دست دادند.
نخستین صعود به قله گانگاپورنا
اولین صعود گانگاپورنا در همان تلاش اول انجام شد. این اکسپدیشن در 6 آوریل 1965 توسط یک گروه آلمانی به رهبری گونتر هاوزر (Gunther Hauser) و با شرکت 9 کوهنورد آلمانی و سه شرپا انجام شد. آن ها کمپ اصلی خود را در ارتفاع 3750 متری برپا کرده بودند.
این گروه از طریق یال جنوب شرقی صعود کرد. آنها به پایگاه داده هیمالیا گفتند که صعود سخت‌تر از آنچه انتظار داشتند بود. بخش سخت یک دیواره یخی ۴۰۰ متری بود که به یک کول منتهی می‌شد و آنها مجبور بودند طناب، ثابت کنند. دیواره بین آنناپورنا 3 و گانگاپورنا بود و در بالای آن برج‌های یخی بزرگی وجود داشت.
آلمانی‌ها در دو گروه به قله رسیدند. گونتر هاوزر، لودویگ گریسل، هرمان کولنسپرگر، اریش ریسمولر، آنگ تمبا شرپا و فو دورجه شرپا در ۶ مه و هربرت وونشه، اوتو سیبولد، کارل هاینز اهلرز، کلاوس اکرلاین و پمبا نوربو شرپا دو روز بعد در ۸ مه موفق به صعود شدند.
تیم هاوزر همچنین به دو قله دیگر صعود کرد: گلیشیر دُم (Glacier Dome) ۷۱۶۸ متری و تارپو چولی (Tharpu Chuli) ۵۶۹۵ متری (این قله به نام تنت پیک (Tent Peak) نیز شناخته می‌شود). این دو صعود دومین صعود به این قله ها بود که پیشتر کوهنوردان ژاپنی در سال ۱۹۶۴ به آن ها صعود کرده بودند.
مسیرهای دیگر
۴۱ کوهنوردی که به قله گانگاپورنا صعود کردند، متعلق به نه اکسپدیشن مختلف بودند. به عبارت دیگر تنها نه تیم از ۲۹ گروهی که تلاش کردند به گانگاپورنا صعود کنند، موفق به انجام آن شدند.
گروه های دیگر جبهه های دیگری را برای صعود انتخاب کردند:
مسیر یال جنوب غربی برای اولین بار در سال ۱۹۷۱ صعود شد.
مسیر دیواره جنوبی نخستین بار در سال ۱۹۸۱ صعود شد.
مسیر دیواره شمالی به یال شمال شرقی نیز اولین بار در سال ۱۹۸۳ صعود شد.
همچنین مسیر یال شرقی برای نخستین بار در سال ۱۹۸۵ صعود شد.
حوادث قله گانگاپورنا
فاجعه‌بارترین حادثه گانگاپورنا در پاییز ۱۹۷۱ رخ داد.
گروه کوهنوردی «ناگانو (Nagano)» از ژاپن به رهبری کیوشی شیمیزو (Kiyoshi Shimizu)، یال غربی را برای صعود انتخاب کرد و از طریق «مودی کولا (Modi Khola)» به کوه نزدیک شد. طبق گزارش آن ها برای پایگاه داده هیمالیا، شیمیزو (Shimizu)، تاکشی آکاهانه (Takeshi Akahane) و گیرمه دورجه شرپا (Girme Dorje Sherpa) در ساعت 14:15 دقیقه ۱۵ اکتبر به قله رسیدند. سپس در ساعت ۷ بعدازظهر، به کمپ ۴ در ارتفاع ۷۱۲۰ متری بازگشتند، جایی که یک تیم قله‌نوردی چهار نفره دیگر تصمیم به صعود داشت. در همین زمان برفی سنگین هفت کوهنورد را در کمپ ۴ زمین گیر کرد.
محاصره شدگان در برف نتوانستند با کمپ های پایین تر تماس رادیویی بگیرند. در ۱۷ اکتبر، گیرمه دورجه (Girme Dorje) شرپا و پمبا نوربو (Pemba Norbu) شرپا برای آوردن کمک به کمپ پایین رفتند. در ۱۸ اکتبر، آنها گزارش دادند که کمپ 3 کاملاً ناپدید شده است، از شواهد چنین به نظر می رسید که یک روز قبل بهمن آن را از بین برده باشد. در این حادثه شش کوهنورد جان باختند.
پس از دیدن این صحنه، گیرمه و پمبا علی رغم آن که هم تیمی های ژاپنی شان به آن ها هشدار داده بودند که راه خود را به پایین ادامه دهند، به کمپ 4 بازگشتند. شوربختانه گیرمه و پمبا هرگز به آن جا نرسیدند. هرگز مشخص نشد که این دو، گرفتار بهمن شدند و یا به داخل یک شکاف یخی سقوط کردند. این اکسپدیشن با هشت کشته پایان یافت.
این مقاله را بخوانید: معرفی کوه های طرح سیمرغ ایران
جان باختگان دیگر قله گانگاپورنا
مرگ دیگری، باز در صعود ژاپنی ها در پاییز ۱۹۸۱ رخ داد. گروه کوهنوردی دانشگاه میجی (Meiji University) به رهبری یویچی سوزوکی (Yuichi Suzuki)، مسیر یال شمال غربی را برای صعود به گانگاپورنا انتخاب کرد. آن ها در ۲۶ سپتامبر در ارتفاع ۷۰۰۰ متری پس از آنکه بهمن، تاکشی ساکاموتو و آکیرا سوزوکی را کشت، از نیمه راه بازگشتند.
در بهار ۲۰۰۹، یک گروه ایرانی به رهبری حمید حجاریان از مسیر یال شمال شرقی تصمیم به صعود گرفتند. این اکسپدیشن نیز در ارتفاع ۶۱۰۰ متری، زمانی که دیپک پراسای (Deepak Prasai) افسر ارتباطی بر اثر بیماری ارتفاع حاد درگذشت، نیمه کاره ماند.
صعودهای مهم از دیواره جنوبی
در بهار ۱۹۸۱، جان لاچلان (John Lauchlan) کانادایی رهبری یک صعود موفق به دیواره جنوبی را بر عهده داشت. این گروه شامل جیمز بلنچ، دواین کانگدن و دیو مک‌ناب بود.
لاچلان، بلنچ، کانگدن و مک‌ناب همنورد و دوستان صمیمی بودند. لاچلان می گوید: «ما یاد گرفته بودیم که مشکلات خود را به طور موثر حل کنیم. چهار فرد با انتظارات متفاوت، میزان متفاوتی از انگیزه اما هدفی مشترک برای صعود و اکتشاف در یک مسیر جدید در دیواره جنوبی گانگاپورنا.»
کانادایی‌ها کم و بیش به سبک آلپاین از دیواره جنوبی صعود کردند. بلنچ و لاچلان در ۳۰ آوریل ساعت ۳ بعدازظهر به قله رسیدند. این صعودی قابل توجه برای آن دوران بود.
مجله آلپاین آمریکا خاطرنشان کرده بود که کوهنوردان با هوای بد و سنگ نوردی فنی بر روی یخ و سنگ ۸۰ درجه روبرو بودند. بلنچ و لاچلان در میان طوفان رعد و برق به قله رسیدند.
روز بعد، بلنچ بسیار بیمار شد. لاچلان دو روز را صرف پایین آوردن بلنچ به نقطه ای کردکه کانگدن و مک‌ناب منتظرشان بودند. همه گروه دچار سرمازدگی انگشتان پا شده بودند.
آخرین صعود
آخرین صعود به قله گانگاپورنا در پاییز ۲۰۱۶ توسط یک گروه کوچک کره جنوبی به رهبری کیم چانگ-هو (Kim Chang-ho) انجام شد.
کیم چانگ-هو،کوهنوردی با تجربه بود که صعودهای جسورانه‌ای به سبک آلپاین انجام داده بود. او نخستین کره‌ای بود که بدون اکسیژن اضافی به همه ۱۴ قله ۸۰۰۰ متری صعود کرد. او این دستاورد را تنها در هفت سال و ده ماه و شش روز به پایان رساند.
چانگ-هو در مجله آلپاین آمریکا نوشته است: «مانند همه، من قطب‌نمایی ندارم که مرا در مسیر درست هدایت کند. بنابراین، به شور و شوق مادام‌العمر خود برای اصالت در روحیه کوهنوردی فکر کردم. این روحیه اصول را به من آموخت: غلبه بر محدودیت‌های خود، تعقیب عدم قطعیت و کاوش فراتر از انتهای جاده.»
با در نظر گرفتن این موارد، او پروژه «راه کره‌ای (Korean Way)» را طراحی کرد. هدف او ایجاد خطوط طبیعی بر روی قله‌ها و دیواره‌های صعود نشده بدون تجهیزات اضافی بود. در سال ۲۰۱۶، او تیمی کوچک را برای صعود از دیواره جنوبی گانگاپورنا از طریق یک خط مستقیم در سمت راست مسیر کانادایی تشکیل داد.
چانگ-هو به همراه، چویی سوک-مون و پارک جونگ-یونگ در ۱۶ اکتبر از یک مسیر مستقیم در دیواره جنوبی صعود صعود خود را آغاز کردند و در ۲۰ اکتبر به قله رسیدند. آنها مسیر خود را «راه کره‌ای (Korean Way)» نامیدند.
تلاش برای صعود به گانگاپورنا غربی
گروه کره ای پیش از صعود دیواره جنوبی گانگاپورنا، تصمیم داشت به قله 7140 متری گانگاپورنا غربی صعود کند (این قله فرعی در سال 2014 برای صعود باز شده بود). این گروه صعود خود را در 100 متری زیر قله ناتمام گذاشت.
تلاش دیگری برای گانگاپورنا غربی در پاییز ۲۰۱۷ انجام شد. کوهنوردان ایتالیایی، سیمون مسنر (Simon Messner) و فیلیپ پرونستر (Philipp Pruenster) می خواستند از دیواره شمالی آن را صعود کنند اما پس از، از دست دادن چادرها و تجهیزات در ارتفاع ۶۲۰۰ متری آن را رها کردند.
یک گروه آمریکایی نیز در سال 2019 تلاش کرد گانگاپورنا غربی را صعود کند. این تیم هفت نفره به رهبری جیسون کولاکوفسکی (Jason Kolaczkowski)، از شاخه جنوب شرقی تا ارتفاع ۶۲۰۰ متر صعود کرد، اما به دلیل بیماری و آسیب دیدگی موفق نشدند و بازگشتند.
گانگاپورنا غربی همچنان صعود نشده باقی مانده است.
آخرین تلاش برای گانگاپورنا
آخرین تلاش برای صعود به قله گانگاپورنا در بهار ۲۰۲۲ توسط توپو مینا (Topo Mena) از اکوادور و یوناتان گارسیا (Jonatan Garcia) از اسپانیا انجام شد. آنها می خواستند از دیواره جنوبی صعود کنند، اما برف عمیق آن ها را مجبور کرد تا کار خود را در ارتفاع ۵۴۰۰ متری ناتمام بگذارند.
برگرفته از سایت explorersweb.com
