همه می دانیم که هوای کوهستان بهشدت غیرقابل پیشبینی است و آذرخش و تندر و باران ممکن است بهطور ناگهانی پدیدار شوند و ما را هنگام صعود به دردسر انداخته یا حتی بیشتر از آن به خطر بیافتیم. بنابراین دسترسی به اطلاعات دقیق هواشناسی تاثیر بسزایی در کوهنوردی ما دارد. پس بهتر است پیش از آغاز برنامه از شرایط آب و هوایی منطقه اطلاع کافی داشته باشیم. راه های مختلفی برای به دست آوردن این اطلاعات وجود دارد که سایت های هواشناسی و برنامه های کاربردی گوشی همراه (Mobile application) در دسترس ترین و بهترین آن هاست.
در این مقاله نگاهی خواهیم انداخت به «بهترین اپلیکیشنهای هواشناسی کوهستان» که پیشبینیهای دقیق و بهروزی از وضعیت آبوهوا در مناطق کوهستانی ارائه میدهند.

چرا به اپلیکیشنهای تخصصی هواشناسی کوهستان نیاز داریم؟
پیش از آنکه با بهترین اپلیکیشنهای هواشناسی کوهستان آشنا شویم، مهم است که بدانیم چرا برنامههای عمومی هواشناسی برای کوهنوردی کافی نیستند. زیرا:
- شرایط جوی در مناطق کوهستانی تفاوت زیادی با شهرها و مناطق کم ارتفاع دارد.
- در مناطق کوهستانی تغییرات آب و هوا ناگهانی و شدید است و ممکن است به یک باره دما افت کند و یا رعد و برق بزند و بارندگی شود.
- آذرخش و تندری که درکوهستان اتفاق می افتد بسیار خطرناک تر از ارتفاعات پایین تر است.
- اپلیکیشنهای عمومی هواشناسی معمولا اطلاعات دقیق و مرتبط با سطوح مختلف ارتفاع را ارائه نمیدهند. اطلاعاتی مانند: سرعت باد، قدرت افقی دید، هشدار بهمن و…..
در کوهپیما بخوانید: نقشه توپوگرافی چیست؟
نکات مهم پیش از بررسی پیش بینی آب و هوای کوهستان
پیش از آن که به معرفی برنامه ها بپردازیم، بهتر است کمی درباره مواردی که باید هنگام بررسی وضعیت آب و هوا در نظر داشته باشیم صحبت کنیم.
1. از اپها و وبسایتهایی استفاده کنیم که پیشبینی هوا را برای قلهها و کوهها ارائه میدهند.
2. همیشه پیشبینی هوا را دست کم در دو وبسایت یا برنامه موبایل با هم مقایسه کنیم.
3. درست پیش از آغاز برنامه هم وضعیت هوا را بررسی کنیم. این کار نه تنها دید بهتری درباره شرایط هوا به ما میدهد، بلکه کمک میکند بفهمیم شرایط زمین و مسیر چطور خواهد بود.
4. در کنار بررسی چند منبع، همیشه به پیشبینیها با احتیاط نگاه کنیم. چون پیشبینیها همیشه صد درصد درست نیستند.
5. چهار چیزی که همیشه هنگام چک کردن پیشبینیها باید به آنها دقت کنیم عبارتند از:
- دمای حسی (Feels like temperature)
- احتمال بارش (Chance of precipitation)
- دید افقی یا وضوح هوا (Visibility)
- سرعت باد (Wind speed)
6. برای به دست آوردن پیش بینی هواشناسی بهتر است هم از منابع جهانی و هم از منابع محلی استفاده کنیم تا با بهرهگیری از مزایای هر دو بهترین ارزیابی را از ریسک شرایط جوی داشته باشیم.

اکنون با چند برنامه کاربردی هواشناسی کوهستان آشنا می شویم:
Windy
«ویندی» یکی از محبوبترین اپلیکیشنها برای پیش بینی آب و هوای کوهستان و به ویژه وضعیت باد است. این اپ همچنین اطلاعات دقیقی درباره بارش، طوفانهای رعد و برق و فشار جوی ارائه میدهد. نقشههای تصویری این اپلیکیشن، دادههای لحظهای از سامانههای آبوهوای در حال نزدیک شدن را نمایش میدهند که به پیشبینی بهتر تغییرات در طول مسیر کمک میکند.
Windy سرعت باد و جهت حرکت آن را با رنگ های مختلف و بهخوبی نشان می دهد. شاید نیاز باشد کمی با تنظیمات برنامه آشنا شویم و آنها را طبق نیاز خودمان تغییر دهیم؛ مثلا سرعت باد میتواند به واحدهای مختلفی مثل نات (knots)، مایل بر ساعت (MPH) و متر بر ثانیه (M/S) نمایش داده شود.
یکی از ویژگیهای عالی «سایت و اپ ویندی» این است که میتوانیم ارتفاعهای مختلف را تنظیم کنیم. این اپلیکیشن برای پلتفرمهای iOS ، Android و Web در دسترس است.
Meteoblue
این برنامه نیز در ارائه اطلاعات هواشناسی برای مناطق کوهستانی و دورافتاده تخصص دارد. Meteoblue پیشبینیهای چندروزه برای دما، باد، پوشش ابری و آذرخش و تندر ارائه میدهد. نقشههای دقیق آن به کوهنوردان کمک میکند تا الگوهای آب و هوایی را در یک منطقه وسیع به دست بیاورند که برای برنامهریزی در برنامه های چندروزه بسیار کاربردی است.
این برنامه نیز برای پلتفرمهای iOS ، Android و Web در دسترس است.

The Weather Channel
این اپلیکیشن گزینهای فوقالعاده برای افرادی است که میخواهند تغییرات آبوهوایی را بهصورت بصری و در لحظه از طریق ابزار رادار دنبال کنند.
این اپلیکیشن نیز برای پلتفرمهای iOS ، Android و Web در دسترس است.
Yr.no
این اپلیکیشن توسط مؤسسه هواشناسی نروژ توسعه یافته و پیشبینیهایی بسیار دقیق و جزئی، بهویژه برای مناطق کوهستانی ارائه میدهد. اگرچه بیشتر در نروژ شناخته شده است، اما دادههای قابل اعتمادی را برای کوهنوردان در سراسر جهان فراهم میکند. پیشبینیهای ساعتی آن برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض طوفانهای ناگهانی بسیار خوب است.
ناگفته نماند که سایت Yr.no اولویت خود را روی نروژ و اسکاندیناوی گذاشته و توسط دولت نروژ تامین مالی میشود، بنابراین منابع بیشتری صرف بهبود دقت پیشبینیها در نروژ میکنند. به همین دلیل باید با کمی احتیاط از اطلاعات این سایت استفاده کرد.
از این برنامه نیز می توان در پلتفرمهای iOS ، Android و Web استفاده کرد.

Mountain Weather Forecast
این اپلیکیشن نیز منحصرا بر پیشبینی آبوهوای کوهستانی تمرکز دارد و پیشبینیهای دقیقی برای رشتهکوههای مختلف ارائه میدهد. این برنامه برای کوهنوردان و اسکیبازان طراحی شده و اطلاعاتی درباره دما، باد و بارش در اختیار میگذارد.
از این برنامه می توان در پلتفرم Android و ios استفاده کرد.
WeatherPro
این اپلیکیشن پیشبینیهای ۱۴ روزه دقیق و جامعی با تمرکز ویژه بر رعد و برق، باران و باد ارائه میدهد. همچنین تصاویر راداری با جزئیات بالا را نمایش میدهد که برای ردیابی سامانههای آب و هوایی در کوهستان بسیار مفید است. رابط کاربری ساده و اطلاعات قابل استفاده برای ارتفاعات مختلف از دیگر مزایای این برنامه است.
Weatherpro در پلتفرم Android، ios و Web در دسترس است.
MyRadar
این برنامه با نشان دادن تصاویر رادار زنده و هشدارهای آب و هوایی، یکی از بهترین اپلیکیشنها برای ردیابی طوفانهای رعد و برق در مناطق کوهستانی است.
MyRadar در پلتفرم Android و ios در دسترس است.

اپلیکیشنهای هواشناسی برای کوهنوردی بهگونهای طراحی شدهاند که اطلاعات دقیق و بهروزی از وضعیت آبوهوای کوهستان ارائه دهند. اپهایی که نام برده شد امکانات مهمی مانند ردیابی طوفانهای رعد و برق و نقشههای راداری مخصوص مناطق کوهستانی را در اختیار کاربران قرار میدهند.
علاوه بر این برنامه ها، همچنین میتوانیم از وبسایتهایی مانند AccuWeather برای بررسی وضعیت آبوهوا بهره ببریم.
در پایان لازم است یادآوری کنیم که بعضی از اپلیکیشن هایی که معرفی شدند ممکن است در کشور ما در دسترس نباشند.
بهتر است حداقل دو پیشبینی مختلف بررسی شوند. این کار به ما کمک میکند تا ببینیم آیا پیشبینیها با هم همخوانی دارند یا خیر، تا درک بهتری از شرایط پیش رو به دست آوریم. می توان ابتدا با یک پیشبینی کلی و عمومی شروع کرد و سپس سراغ منابع دقیقتر و تخصصیتر رفت.
پیشبینی هواشناسی در اصل همانطور که از نامش پیداست، پیشبینی است. این کار بر پایه مدلهای شبیهسازی کامپیوتری و آمار الگوهای مشابه آب و هوایی در گذشته انجام میشود. با گذر زمان، این شبیهسازیها بسیار پیشرفت کرده و دقیقتر شدهاند، اما همچنان تنها یک برآورد هستند. در اغلب مواقع، این پیشبینیها بسیار خوب عمل میکنند و دید خوبی از شرایط آبوهوایی به ما میدهند.
با این حال، ممکن است هنگام حضور در کوهستان متوجه شویم که مثلا شدت باد کمتر از مقدار پیشبینیشده است یا باران زودتر، دیرتر یا شدیدتر از انتظار می بارد. بنابراین بهتر است همیشه برای هر نوع آبوهوا آماده باشیم.
پیشبینی هوای کوهستان میتواند بهسرعت و در ساعات منتهی به روز برنامهریزیشده ما تغییر کند. بنابراین بهتر است شب قبل و حتی صبح روز اجرای برنامه هم پیشبینیها را بررسی کنیم. بهدلیل تغییرات سریع آبوهوا بهویژه در کوهستانها، پیشبینیها ممکن است تا دقیقههای آخر بسته به دفعات بهروزرسانی تغییر کنند. بنابراین شاید بد نباشد از چند روز قبل پیشبینیها را چک کنیم. همچنین در نظر داشته باشیم به گونه ای برنامه ریزی کنیم که در صورت تغییر آب و هوا بتوانیم با شرایط جدید، خود را وفق دهیم.
بله! بسیاری از منابع پیشبینی، اپلیکیشن مخصوص خود را دارند. این برنامه ها بسیار کاربردی هستند چون بهسرعت و در هر زمان روی گوشی موبایل در دسترساند و معمولا استفاده از آن ها آسان است. با این حال، اطلاعات بیشتری معمولا در وبسایتها موجود است. پس تا زمان باقی است، نگاهی به امکانات وبسایت و اپلیکیشن بیندازیم تا ببینیم چه اطلاعات بیشتر و مفیدی در دسترس است.