جیم نایت (Jim Knight) (کوهنورد استقامتی) در مقاله‌ای در مجله Ultra Running در سال 1988 پس از یک سفر 160 کیلومتری در رشته کوه ویند ریور (Wind River Range) به همراه دوستش برایس تاچر (Bryce Thatcher) که 38 ساعته آن را پیمودند، نوشت:
«ما در حال دویدن در طبیعت بکر بودیم. پیاده روی سریع. نوعی بک پکینگ، اما بسیار تندتر، روان‌تر و جالب تر. تقریبا مثل جراحی. من به آن می‌گویم فست پکینگ (FastPacking)».
این نخستین بار بود که از این واژه برای چنین فعالیتی استفاده می شد. شاید پیش از آن هم افرادی چنین برنامه ای را اجرا کرده بودند، اما «نایت» نامی درخور برای آن برگزید.
اما….. فست پکینگ چیست؟ چگونه آن را انجام دهیم؟ و برای انجام آن به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟
فست پکینگ (Fastpacking) چیست؟
فست پکینگ ترکیبی از دو فعالیت پرهیجان است: دو کوهستان (trail running) و کوله گردی فوق سبک (ultralight backpacking). در این ماجراجویی، با سرعت زیاد (اغلب در حال دویدن یا پیاده‌روی تند) مسیرهای طولانی را طی می‌کنند و تنها مقدار ضروری از تجهیزات، غذا و آب را برای برنامه چند روزه همراه می برند. معمولا در فست پکینگ، سربالایی ها را پیاده روی می‌کنند، در مسیرهای صاف می‌دوند و در سراشیبی‌ها تند می روند.
مهم ترین ویژگی این ماجراجویی بیرون آمدن از منطقه امن ذهنی و به چالش کشیدن خود است. احساسی شگفت‌انگیز از آزادی و توانمندی که فقط با تکیه بر پاهای خود در زمانی کوتاه تجربه می کنیم.
فست پکینگ بر توانایی فرد برای حمل وسایل ضروری و اعتماد به مهارت‌های خود تکیه دارد. فست پکرها باید روش‌های ناوبری را بدانند، تغذیه‌شان را تنظیم کنند و با بدن خود هماهنگ باشند. این فعالیت می‌تواند برای افرادی که سبک زندگی کمینه گرایی (Minimalism) را دنبال می‌کنند بسیار مناسب باشد. همچنین می‌تواند بخشی از تمرین ذهن‌آگاهی و تمرکز باشد.
نکاتی برای شروع فست پکینگ (Fastpacking)
آمادگی بدنی خود را افزایش دهیم.
تجربه فست پکینگ زمانی لذت‌بخش‌تر خواهد بود که بدن‌مان آماده باشد. برای رسیدن به چنین شرایطی بهتر است ابتدا با تند رفتن در مسیرهای کوهستانی بدون کوله‌پشتی شروع کنیم. پس از آن برای افزایش استقامت و آمادگی بدنی، ترکیبی از پیاده روی و دویدن در کوهستان را تمرین کنیم. با انجام این تمرین، پس از مدتی می بینیم که بدن‌مان به «همیشه روی پا بودن» عادت کرده است. وقتی احساس کردیم که پیشرفت کرده ایم، مسیرهایی با شیب و ارتفاع مشابه برنامه واقعی را تجربه کنیم.
علاوه بر تمرین دویدن، چهار گروه عضلانی را هم باید تقویت کنیم:
- عضلات ذوزنقه ای شانه (Trapèzius)
- عضلات چهارسر ران (Quadriceps)
- مچ پا
- عضلات میان تنه (کمر و شکم) (core)
تجهیزات مناسب انتخاب کنیم.
از آنجا که قرار است با کوله پشتی بدویم، بسیار مهم است تجهیزاتی را انتخاب کنیم که برای ما مناسب و راحت باشد. زمانی که تجهیزات مورد نظر خود را آماده کردیم، ابتدا آن ها را در یک برنامه کوتاه (یک‌شبه) امتحان کنیم تا مطمئن شویم همه چیز در وضعیت مناسب است.
با کسی همراه شویم که تجربه دارد.
اگر در فست پکینگ (Fastpacking) تازه‌کاریم، بهتر است در چند برنامه با کسی همراه شویم که قبلا این سبک را تجربه کرده باشد. این کار نه‌تنها تجربه را لذت‌بخش‌تر و اجتماعی‌تر می‌کند، بلکه امنیت بیشتری نیز به همراه دارد. علاوه بر آن، می‌توانیم از نکات عملی و تجربیات او بهره‌مند شویم.
به آرامی شروع کنیم و کم کم به سمت ماجراجویی‌های بزرگ‌تر برویم.
مسیرهای محلی و نزدیک خانه را با همان وزن و همان کوله پشتی که قصد داریم در سفر واقعی استفاده کنیم، بدویم یا کوهپیمایی کنیم. با این کار مشکلات احتمالی تجهیزات، پیش از برنامه اصلی شناسایی می شوند و ما می توانیم آن ها را برطرف کنیم.
واقع‌بینانه به سرعت خود نگاه کنیم.
اگر به دویدن عادت داریم، باید ذهنیت خود را برای پذیرش سرعت کمتر در فست پکینگ تنظیم کنیم. حمل کوله‌پشتی در مسیرهای کوهستانی و شیب‌دار باعث می‌شود نتوانیم با همان سرعت همیشگی حرکت کنیم. پس در آغاز، انتظارات واقع‌بینانه از سرعت‌مان داشته باشیم. از طرف دیگر اگر سرعت مان زیاد نیست، حد خود را بدانیم و با فشار زیاد به خود آسیب نزنیم.
برای خرید و تهیه تجهیزات عجله نداشته باشیم.
تجهیزات بسیار سبک (ultralight) معمولا گران‌قیمت هستند، به همین دلیل نیازی نیست از همان ابتدا همه تجهیزات حرفه‌ای را یک‌جا بخریم. با یکی دو وسیله اصلی شروع کنیم (مثلا یک کوله پشتی خوب یا کیسه خواب سبک)، و سپس با توجه به بودجه، سایر لوازم را به مرور ارتقا دهیم. بهتر است این فرآیند آرام، تدریجی و متناسب با تجربه ما پیش برود.
پیشنهاد کوهپیما: تفاوت کوهنوردی و صعود آلپی
چه تجهیزات و وسایلی برای فست پکینگ (Fastpacking) لازم است؟
یکی از جذابیت‌های فست پکینگ، سادگی آن است. ما فقط ضروری‌ترین وسایل موردنیاز برای یک برنامه چندروزه را همراه می بریم (وسایلی که سبک، چندمنظوره و ایمن هستند). اما انتخاب درست تجهیزات نیاز به برنامه‌ریزی و آمادگی قبلی دارد تا متناسب با اهداف برنامه ما باشد. مهمترین وسایلی که باید همراه داشته باشیم عبارتند از:
- کوله پشتی
- پوشاک مناسب
- باتوم
- آب
- غذا
- کیت بقا
- تجهیزات شب مانی و خواب
- وسایل ناوبری
- چراغ پیشانی (هدلامپ)
کوله پشتی در فست پکینگ
کوله‌پشتی شاید مهمترین وسیله‌ای باشد که با خود می بریم، زیرا مستقیما روی راحتی، تعادل و توان حرکت ما اثر می‌گذارد. بنابراین باید در انتخاب خود دقت کنیم.
انواع کوله مناسب برای فست پکینگ:
- جلیقه‌های هیدراتاسیون مخصوص دویدن (hydration vests)
- کوله‌پشتی‌های طراحی‌شده برای دو کوهستان
- کوله‌های سبک یک‌روزه که کاملا اندازه بدن ما هستند
وقتی کوله‌ای پیدا کردیم که به خوبی روی بدن‌مان می‌نشیند، آن را با تجهیزات واقعی پر کرده و آزمایش کنیم تا مطمئن شویم در طول مسیر راحت خواهد بود.
وزن کوله‌پشتی فست پکینگ چقدر باید باشد؟
وزن کوله‌پشتی به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- مدت برنامه
- فصل و شرایط آب‌وهوایی
- ترجیحات شخصی
- سطح راحتی مورد انتظار ما
اگر یک نمودار برای کوله پشتی بکشیم، در یک سو، فست پکرهای کمینه گرا (Minimalist) هستند که ممکن است با یک کوله ۱۲ لیتری و وزن پایه زیر ۴.۵ کیلوگرم (وزن پایه = وزن کوله‌پشتی با تجهیزات، بدون در نظر گرفتن مواد مصرفی مثل آب، غذا و سوخت) به سفر بروند. این افراد راحتی را فدای سرعت و تحرک بیشتر می‌کنند. در سوی دیگر نمودار، کسانی هستند که به خواب راحت‌تر یا غذای گرم در کمپ اهمیت می‌دهند، این گروه با کوله‌ای ۳۰ لیتری و وزن پایه حدود ۹ کیلوگرم سفر می کنند.
نقطه مشترک هر دو گروه آن است که ترجیح می دهند کوله به بدن شان بچسبد و تکان اضافه نداشته باشد. برخلاف کوله‌های سنتی، بیشتر کوله های مناسب این فعالیت از نوعی تسمه سبک به شکل جلیقه دویدن استفاده می‌کنند که بار را نزدیک بدن نگه می‌دارد.
در نهایت، میزان بار به سطح راحتی، تجربه، ترجیحات و هدف ما بستگی دارد.
پوشاک در فست پکینگ
بسیاری از فست پکرها از لباس‌های مخصوص دو کوهستان یا لباس‌های سبک استفاده می‌کنند که رطوبت را به خوبی دفع می‌کنند و سریع خشک می‌شوند. پوشیدن لباس‌هایی با این ویژگی‌ها باعث می‌شود در مسیر راحت‌تر باشیم و از عرق‌سوز شدن و سرما خوردن جلوگیری شود.
لباس‌های پیشنهادی:
- ژاکت ضدآب با حجم کم
- ژاکت سبک گرم
- جوراب اضافه
- تی‌شرت و شلوار اضافه
- کلاه و دستکش سبک
- کفش مناسب فست پکینگ.
باتوم کوهپیمایی
اگر قصد داریم از باتوم استفاده کنیم، پیش از برنامه با آن‌ها تمرین کنیم به‌خصوص دویدن با آن را تجربه کنیم. باتوم‌ها به ما کمک می‌کنند که هنگام بالا و پایین رفتن در مسیرها تعادل بیشتری داشته باشیم و بار کوله را بهتر کنترل کنیم.
کیت بقا
از آنجا که ممکن است تجهیزات کیت بقا برای فست پکینگ سنگین باشد، پس باید در لوازم آن تجدید نظر کنیم و وسایلی را با خود ببریم که از یک طرف سبک باشند و از طرف دیگر در شرایط بحرانی دچار کمبود نشویم.
آب در فست پکینگ
پیش از برنامه، منابع مطمئن آب مسیر را شناسایی کنیم و فاصله آن‌ها را بدانیم. بسته به فصل و شرایط آب‌وهوایی، تصمیم بگیریم چه مقدار آب باید همراه داشته باشیم. اگر در مسیر، رودخانه، چشمه یا نهرهای دائمی هست، نیاز به حمل مقدار زیاد آب نداریم.
تصفیه آب:
فراموش نکنیم که همراه داشتن فیلتر تصفیه آب برای استفاده از منابع طبیعی بسیار مهم است. برای این کار گزینه های مختلفی پیش روی ماست:
- فیلترهای فشاری دستی
- بطری تصفیه‌کننده
- قرص یا قطره تصفیه
- فیلتر نی
در کوهپیما بخوانید: اسکای رانینگ چیست؟
غذا در فست پکینگ
غذاهایی که در طول حرکت می‌خوریم با آنچه در کمپ مصرف می‌کنیم ممکن است متفاوت باشند.
در مسیر:
- غذاها باید سبک، پرکالری و آسان هضم باشد.
- خوراکی‌هایی مثل انرژی بار، خشکبار، میوه خشک مناسب اند.
- چیزی را انتخاب کنیم که معده‌مان را اذیت نکند.
در کمپ:
- برخی ترجیح می‌دهند غذای خشک‌شده یا نیمه‌آماده را با آب جوش آماده کنند.
- فست پکرهای مینیمالیست ممکن است برای صرفه‌جویی در وزن، اجاق را کنار بگذارند و به غذاهای بدون نیاز به پخت بسنده کنند.
- هرچند بسته‌های غذای خشک‌شده رایج‌ترین منبع غذا در فست پکینگ هستند، اما اجاقی کوچک و سبک که آب را سریع به جوش بیاورد، ایده‌آل و لازم است.
سرپناه (Shelter) در فست پکینگ
انتخاب سرپناه مناسب بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله:
- شرایط آب‌وهوایی
- سطح راحتی شخصی
- بودجه ما
کمینه گرا‌ها (Minimalists) ممکن است به یک ترپ فوق‌سبک (Ultralight Tarp) یا کیسه بیواک ساده (Bivy) اکتفا کنند. اما بعضی ها ترجیح دهند از یک چادر سبک استفاده کنند که حفاظت کامل در برابر باد، باران و حشرات را فراهم می‌کند.
هرچه سرپناه ساده‌تر باشد، وزنش کمتر است، اما باید در ازای آن آمادگی پذیرش شرایط محیطی سخت‌تر را داشته باشیم.
تجهیزات خواب (Sleep System) در فست پکینگ
طبعا کیسه خواب مهم ترین وسیله برای استراحت است، اما برای کاهش وزن، می‌توانیم به جای کیسه‌خواب سنتی، از لحاف مخصوص بک پکینگ (Backpacking Quilt) استفاده کنیم.
این لحاف‌ها برای استفاده روی زیرانداز طراحی شده‌اند و به دلیل نداشتن کلاه، زیپ و عایق قسمت زیرین، وزن کمتری دارند.
اگر کیفیت خواب شبانه برای ما خیلی مهم است و با چند گرم وزن اضافه مشکلی نداشته باشیم، می‌توانیم از یک کیسه‌خواب سبک استفاده کنیم.
زیرانداز هم باید سبک و کم حجم باشد.
برنامه‌ریزی برای یک برنامه فست پکینگ (FastPacking)
می‌توانیم در بسیاری از مسیرها فست پکینگ کنیم، چه یک شب در نزدیکی خانه، چه برنامه ای چند روزه برای صعود به چند قله. اساسا هر جایی که بتوانیم پیاده‌روی کنیم، می‌توانیم فست پکینگ هم انجام دهیم. نکته مهم برنامه ریزی است. در ادامه نکاتی برای برنامه‌ریزی بهتر یادآوری می شود:
تحقیق درباره مسیرها
از افرادی که قبلا فست پکینگ کرده‌اند، درباره مسیرهای محبوب‌شان سؤال کنیم. همچنین مسیرهای مناسب برای بک پکینگ (Backpacking) را بررسی کنیم.
مسیر مناسب با سطح توانایی و آمادگی بدنی خود را انتخاب کنیم.
اگر تازه کاریم، بهتر است در مسیرهای آشنا و امن‌تر را انتخاب کنیم. برای فست پکینگ به دنبال مسیرهای دایره‌ای یا نقطه‌به‌نقطه باشیم. به این ترتیب می‌توانیم ماشین را جایی بگذاریم یا هماهنگ کنیم که کسی ما را برساند. این حس ماجراجویی بیشتری ایجاد می‌کند چون مجبور نیستیم مسیر رفت را دوباره طی کنیم.
مجوزها را از قبل تهیه کنیم.
مانند هر سفر بک پکینگ دیگری، بررسی کنیم که آیا نیاز به مجوز ورود به منطقه ای که می خواهیم برویم، هست یا خیر. در زمان برنامه‌ریزی با سازمان‌های مربوطه تماس بگیریم و مجوزهای لازم را دریافت کنیم.
پیش بینی های آب و هوا را بررسی کنیم.
از آنجا که معمولا تجهیزات کمی همراه می بریم و احتمالا به مناطق دور می‌رویم، حتما پیش‌بینی وضع هوا را چک کنیم. اگر بدترین شرایط را در نظر نمی گیریم، شاید بد نباشد پیش از رفتن بدانیم که برای چه نوع آب و هوایی باید آماده باشیم.
از منابع معتبر استفاده کنیم.
برای ایده گرفتن مسیر از گزارش‌های به‌روز دیگران، کتاب‌های راهنما و منابع آنلاین کمک بگیریم.
با حیات وحش منطقه آشنا شویم.
پیش از سفر تحقیق کنیم که ممکن است با چه حیواناتی روبه‌رو شویم و برای مقابله با آن‌ها آماده باشیم.
چند ابزار ناوبری همراه داشته باشیم.
بیشتر بک پکرها حرفه ای از چند ابزار ناوبری استفاده می‌کنند. فراموش نکنیم که نقشه کاغذی هم همراه داشته باشیم، زیرا هیچ نگرانی از بابت تمام شدن باتری آن نخواهیم داشت.
تعمیرات و نگهداری سریع تجهیزات در مسیر
از آنجا که نمی‌توانیم بار اضافی حمل کنیم، باید مهارت تعمیر تجهیزات خود را داشته باشیم:
- تعمیر پارگی کوچک در لباس یا چادر
- داشتن چند تکه چسب قوی مثل چسب پارچه، چسب برق یا نوار تفلون برای تعمیرات موقتی
- یادگیری اصول ساده مثل باز و بسته کردن اجزای کوله یا چادر
فست پکینگ فعالیتی است که جذابیت زیادی دارد و بی تردید علاقه مندان بسیاری را به خود جذب می کند. فراموش نکینم مانند هر کار دیگری پیش از انجام، مهارت و توانایی بدنی و ذهنی خود را افزایش دهیم و با تجهیزات مناسب اقدام به فست پکینگ (FastPacking) کنیم.
