هر صدای ناخواسته یا آزاردهنده ای که بر سلامت و آسایش انسان و دیگر جانداران تأثیر بگذارد، آلودگی صوتی شناخته می شود. در تعریف دیگری می توان گفت: آلودگی صوتی صدایی است که با فعالیت های عادی مانند خواب و صداهای طبیعی تداخل می کند و کیفیت زندگی را کم و مختل می کند.
تاثیر آلودگی صوتی بر جانوران
آلودگی صوتی خطری نامرئی است که هم در خشکی و هم در دریاها و اقیانوس ها وجود دارد. این پدیده زندگی بشری نه تنها خود او بلکه دیگر جانداران را هم آزار می دهد. از صدای ترافیک شهرها گرفته تا کنسرت های موسیقی، صداهای بلند یا اجتناب ناپذیر که باعث کاهش شنوایی، بیماری قلبی، اختلالات خواب، استرس و فشار خون بالا در انسان می شود گرفته، تا صدای ناشی از کشتی ها و فعالیت های انسانی در اقیانوس ها برای نهنگ ها و دلفین هایی که برای بقا به پژواک سنجی وابسته هستند، خسارت های جبران ناپذیری به بار آورده است.
نتایج مطالعات درمورد تاثیر صدای بلند بر جانداران
مطالعات نشان داده اند که صداهای بلند می تواند باعث تپش تند رگ های پشتی (معادل قلب در حشرات) در کرم ها و کاهش تخم گذاری و تعداد جوجه ها در برخی پرندگان شود. آلودگی صوتی باعث شده زندگی جانورانی که از صدا برای جهت یابی، یافتن غذا، جلب جفت و دوری از شکارچیان استفاده می کنند، دچار مشکل شود.
افزایش صدا نه تنها بر حیوانات خشکی تأثیر می گذارد، بلکه به مشکلی فزاینده برای ساکنان اقیانوس نیز تبدیل شده است. کشتی ها، حفاری های نفتی، دستگاه های سونار (ناوبری صوتی) و آزمایش های لرزه ای، محیط آرام و یکنواخت گذشته اقیانوس را به مکانی پر سر و صدا و آشفته تبدیل کرده است.
تاثیر آلودگی صوتی بر اکوسیستم
نهنگ ها و دلفین ها، به ویژه، تحت تأثیر آلودگی صوتی قرار گرفته اند. این پستانداران دریایی برای برقراری ارتباط، جهت یابی، تغذیه، پیدا کردن جفت به پژواک یابی متکی هستند و صداهای اضافی با توانایی آنها برای استفاده موثر از پژواک یابی تداخل می کند. تحقیقات نشان داده است که آلودگی صوتی می تواند باعث به گل نشستن دسته جمعی نهنگ ها در سواحل و تغییر رفتار تغذیه ای آن ها نیز شود.
گستردگی مخرب صدای ناشی از فعالیت های انسانی در طبیعت همچنین جوامع زیست محیطی را تغییر می دهد. برای مثال، سر و صدا ممکن است باعث فرار گوشتخواران یک منطقه شود که خود منجر به افزایش تعداد گونه های گیاه خوار و جونده می شود. نتیجه این نابرابری جمعیتی از بین رفتن پوشش گیاهی است.
تاثیر آلودگی صوتی بر گیاهان
تاثیر آلودگی صوتی بر گیاهان موضوعی است که در سال‌های گذشته مورد توجه دانشمندان قرار گرفته است. تحقیقات نشان می‌دهد که آلودگی صوتی می‌تواند اثرات منفی زیادی بر رشد و سلامت گیاهان داشته باشد.
عوارض آلودگی صوتی بر گیاهان
- ایجاد استرس در گیاهان و مختل شدن رشد و فتوسنتز آن ها.
- ایجاد اختلال در فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاهان مانند جذب آب و مواد مغذی.
- آسیب رساندن به DNA گیاهان، که خود باعث جهش و مرگ سلولیشان می شود.
- کاهش رشد ساقه، ریشه و برگ آن ها.
- کاهش گل دهی و تولید میوه.
- حساس شدن در برابر بیماری ها و آفات.
- در موارد شدید، آلودگی صوتی حتی می‌تواند منجر به مرگ گیاه شود.
از سوی دیگر آلودگی صوتی باعث تغییر توزیع پرندگان و حشرات می شود که گرده افشان ها و پراکنده کننده های مهم بذرگیاهان هستند. این بدان معناست که سر و صدا می تواند تولید و تکثیر آن ها را نیزکاهش دهد.
بی تردید بخش بزرگی از این تخریب و آلودگی بدست دولت ها انجام می شود، اما نباید نادیده گرفت که همان بخش کوچک این آلودگی که توسط تک تک ما شهروندان صورت می گیرد نیز قابل توجه است. تا هرکدام از ما پایان دادن به تخریب زیست بوم را با اصلاح رفتار خود آغاز نکنیم و آن را به فرزندان خود نیاموزیم، انتظار تغییر رفتار از دولت ها کاری از پیش نمی برد.
