اخبار کوهپیما

رینهولد مسنر: کسی که باد مخالف بالش را ساخت

«رینهولد مسنر(Reinhold Messner)» در ۱۷ سپتامبر ۱۹۴۴ و در خانواده‌ای پرجمعیت با هشت خواهر و برادر در دره «فیلنوس تیرول جنوبی» (منطقه آلمانی‌زبان در آلپ ایتالیا) به دنیا آمد. پدرش، که معلم مدرسه بود، با سخت‌گیری فرزندانش را تربیت می‌کرد، اما عشق به کوه‌ها را نیز به آنان منتقل کرد. وقتی رینهولد تنها پنج سال داشت، پدرش او را به صعود یک قله سه‌هزار متری برد. با وجود این، رابطه پدر و پسر پر از تنش بود و اغلب مادرش میان آن‌ها صلح برقرار می‌کرد. رینهولد پس از تحصیل در رشته نقشه‌برداری مدتی مانند پدرش معلمی کرد، اما خیلی زود تمام زندگی‌اش را وقف کوهنوردی نمود.

رینهولد مسنر؛ اولین تجربه‌های حرفه‌ای

او در دهه ۱۹۶۰ به‌عنوان یکی از بهترین سنگ‌نوردان آلپ شناخته شد و همین زمینه‌ساز سفرهایش به بلندترین قله‌های جهان شد. نخستین تجربه بزرگش در سال ۱۹۷۰ و در جریان صعود به «نانگا پاربات» به فاجعه‌ای غم‌انگیز انجامید. او به همراه برادر کوچک‌ترش «گونتر» برای نخستین بار از دیواره عظیم «روپال» صعود کرد، اما هنگام فرود از سوی دیگر کوه، گونتر جان باخت و رینهولد دچار سرمازدگی شدید شد. در این ماجرا هفت انگشت پای او قطع شد و این حادثه تا دهه‌ها موضوع مناقشه و اختلاف بین او با دیگر اعضای گروه باقی ماند. رابطه رینهولد با برادر دیگرش، هوبرت، بعدها به گونه‌ای متفاوت رقم خورد، آن دو در پروژه‌های بزرگی مانند عبور از گرینلند و سفرهای قطبی همراه شدند، اگرچه میان‌شان گاه تنش و رقابت نیز وجود داشت.

با وجود ضربه سنگین از دست دادن برادر، مسنر راه خود را ادامه داد و تاریخ کوهنوردی را به مسیری نو برد. او یکی از مروجان اصلی «سبک آلپی» در کوه‌های بلند بود؛ رویکردی سبک‌بار و سریع که در برابر سبک محاصره‌ایِ سنگین و پرهزینه آن زمان، انقلابی به شمار می‌رفت. نگرش او به کوهنوردی تنها فنی نبود، بلکه فلسفی هم بود: مسنر همواره تأکید داشت که «بدون خطر، ماجراجویی وجود ندارد» و مرگ را بخشی جدایی‌ناپذیر از تجربه کوهنوردی می‌دانست.

قله‌های هشت هزار متری

رینهولد در سال ۱۹۷۵ همراه با «پیتر هابلر» موفق شد نخستین صعود آلپی به یک قله هشت‌هزار متری را بدون اکسیژن کمکی به «گاشربروم ۱» انجام دهد. اما مهم‌ترین دستاوردش در سال ۱۹۷۸ به دست آمد، زمانی که همراه با «هابلر» بدون کپسول اکسیژن بر قله اورست ایستاد؛ کاری که پیش از آن غیرممکن پنداشته می‌شد. خود او بعدها اعتراف کرد که مطمئن نبوده تا کجا می‌تواند پیش برود و هر بار در توقف‌ها با هابلر نگاهی ردوبدل می‌کردند که آیا هنوز در شرایطی هستند که راه را مسئولانه ادامه دهند یا نه. همچنین در همان سال، او نخستین صعود انفرادی به یک قله هشت‌هزار متری را با صعود به «نانگا پاربات» انجام داد.

رینهولد مسنر در تابستان ۱۹۸۰ بار دیگر تاریخ‌ساز شد: نخستین و تا امروز تنها صعود کاملا انفرادی به اورست، از مسیر شمالی و بدون اکسیژن کمکی، آن هم در فصل موسمی. خودش این صعود را «شاهکار دوران حرفه‌ای اش» خوانده است. در سال ۱۹۸۴ نیز همراه با «هانس کمرلاندر» نخستین صعود پیوسته دو قله هشت‌هزار متری را در «گاشربروم ۱ و ۲» به سبک آلپی انجام داد.

در کوهپیما بخوانید: جونکو تابه کیست؟

اولین کوهنورد هشت هزار متری جهان

در سال ۱۹۸۶ او به عنوان نخستین انسان، همه ۱۴ قله بالای هشت‌هزار متر جهان را بدون استفاده از اکسیژن کمکی و غالبا از مسیرهای نو، به‌تنهایی یا در تیم‌های کوچک صعود کرد (هرچند بسیاری از آن‌ها را بیش از یک بار صعود کرده است). این موفقیت نقطه عطفی در تاریخ کوهنوردی بود.

مسنر پس از تکمیل مجموعه هشت‌هزارمتری‌ها، در زندگی خود تنها به کوه اکتفا نکرد و به ماجراجویی‌های دیگری روی آورد. او در سال‌های 1990–1989 به همراه «آروید فوکس» قاره جنوبگان را در سفری ۹۲ روزه با پای پیاده و بدون استفاده از حیوان یا ماشین به طول ۲۸۰۰ کیلومتر پیمود، در ۱۹۹۳ نیز با برادرش «هوبرت» از گرینلند گذشت و در سال ۲۰۰۴ به‌تنهایی ۲۰۰۰ کیلومتر «کویر گُبی» را طی کرد.

او در کنار این سفرها، مدام خود را بازآفرینی کرده است: به‌عنوان سیاستمدار حزب سبز در پارلمان اروپا (۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴) عمدتا به مسائل زیست‌محیطی پرداخت، همچنین موزه های «Messner Mountain Museum» (مجموعه‌ای از شش موزه کوهستانی در تیرول جنوبی) را بنیان‌گذاری کرد و به‌عنوان نویسنده، سخنران و مستندساز نیز فعالیت کرده است.

شخصیت او همواره جنجالی، صریح و در معرض دید عموم بوده است. بسیاری از مناقشات، به‌ویژه درباره حادثه نانگا پاربات ۱۹۷۰، هنوز ادامه دارد و بخشی از شهرت او را ساخته است.

مسنر نویسنده‌ای پرکار است و تاکنون ده‌ها کتاب درباره تجربه ها و فلسفه کوهنوردی خود نوشته که برخی از مهم‌ترین آن‌ها: «روح آزاد: زندگی یک کوهنورد» ،«قطب جنوب: هم بهشت، هم جهنم» و «کوه برهنه» است که آخری روایت صعود تلخ نانگا پاربات در سال ۱۹۷۰ را بازگو می‌کند. آثار او نه تنها الهام‌بخش کوهنوردان، بلکه ماجراجویان دیگر رشته‌ها مانند کاوش‌های قطبی و ورزش‌های بیابانی بوده است.

او در سال‌های اخیر افتخارات متعددی دریافت کرد، از جمله جایزه «شاهزاده آستوریاس» در رشته ورزش (۲۰۱۸) که جایگاه او را به‌عنوان یک اسطوره جهانی تثبیت کرد.

مسنر؛ مدافع کوهنوردی پاک

مسنر به‌شدت با تجاری‌سازی افراطی کوه‌ها مخالف بوده و هست و بارها از تأثیر مخرب توریسم انبوه بر اورست و دیگر قله‌های بلند انتقاد کرده است. او کوه‌ها را نه «هدف فتح»، بلکه بخشی از میراث طبیعی می‌داند که باید از آن‌ها محافظت شود.

مسنر در کتاب تازه‌اش نوشته است: «من بارها شکست خورده‌ام اما هرگز تسلیم نشده‌ام. منتقدان آمدند و رفتند، بعضی تا پایان عمر مرا دنبال کردند و برخی هنوز نمی‌خواهند بپذیرند که همین مقاومت‌ها بخشی از دلیل زنده ماندن من بوده است».

مسنر با سبک، فلسفه و دستاوردهایش نه تنها رکوردهای کوهنوردی را دگرگون کرد بلکه تعریف تازه‌ای از صعود ارائه داد؛ صعودی که بر اتکا به توان فردی، پرهیز از ابزار و کمک‌های مصنوعی و مواجهه مستقیم با عظمت کوه استوار است. او همواره مدافع سبک «کوهنوردی پاک» بوده است؛ رویکردی که به جای تسخیر کوه، بر همزیستی و یادگیری از آن تأکید دارد. این نگرش، الهام‌بخش نسل‌های بعدی کوهنوردان شد و در شکل‌گیری مکتب‌های کوهنوردی در سراسر جهان نقش برجسته‌ای ایفا کرد.

بسیاری از کوهنوردان برجسته معاصر بارها اذعان کرده‌اند که فلسفه و مسیرشان به‌طور مستقیم تحت تأثیر اندیشه‌ها و صعودهای مسنر شکل گرفته است.

رینهولد مسنر، اسطوره کوهنوردی جهان، در هشتاد سالگی همچنان همان شخصیت پرانرژی، جنجالی و بحث‌برانگیز است. او در تازه‌ترین کتابش با عنوان «باد مخالف»، که درست هم‌زمان با تولد هشتادسالگی‌اش منتشر شد، می‌نویسد: «غلبه بر مقاومت در ژن‌های ما نوشته شده است. در طبیعت بکر، همیشه باید برای بقا می‌جنگیدیم و غرایزی که در این مسیر شکل گرفته‌اند، ما را مجبور می‌کنند در برابر خطر واکنش نشان دهیم، حتی زمانی که این خطر از جانب انسان‌ها با نیت‌های بد ایجاد شود. تجربه من می‌گوید که مقاومت انسانی می‌تواند ویرانگرتر از مقاومت طبیعی باشد……باد مخالف بال می‌سازد».

خط زمانی زندگی و دستاوردهای رینهولد مسنر

۱۹۴۴  تولد در تیرول جنوبی، ایتالیا.

۱۹۵۰   نخستین صعود به یک قله سه‌هزار متری در پنج‌سالگی به همراه پدر.

دهه ۱۹۶۰  مطرح شدن به‌عنوان یکی از بهترین سنگ‌نوردان آلپ.

۱۹۷۰  صعود موفق از دیواره «روپال نانگا پاربات» همراه با برادرش گونتر؛ مرگ گونتر و قطع هفت انگشت پای رینهولد.

۱۹۷۵  نخستین صعود آلپی یک هشت‌هزار متری (گاشربروم ۱) همراه با «پیتر هابلر» بدون اکسیژن.

۱۹۷۸  صعود به اورست بدون کپسول اکسیژن (به همراه پیتر هابلر)

۱۹۷۸  نخستین صعود انفرادی به یک هشت‌هزار متری: نانگا پاربات.

۱۹۸۰  نخستین و تنها صعود کاملا انفرادی اورست، بدون اکسیژن، از مسیر شمالی و در فصل موسمی.

۱۹۸۴  نخستین صعود پیوسته دو هشت‌هزار متری در «گاشربروم ۱ و ۲» به همراه هانس کمرلاندر.

۱۹۸۶  کامل شدن صعود به همه ۱۴ قله های بالای هشت‌هزار متر.

۱۹۸۹۱۹۹۰  عبور ۲۸۰۰ کیلومتری از قاره جنوبگان همراه با «آروید فوکس»، در ۹۲ روز.

۱۹۹۳  عبور از گرینلند همراه با برادرش «هوبرت».

۱۹۹۹۲۰۰۴  نماینده حزب سبز در پارلمان اروپا، با تمرکز بر مسائل زیست‌محیطی.

۲۰۰۴  پیمایش انفرادی ۲۰۰۰ کیلومتری «بیابان گُبی».

۲۰۰۶ به بعد  تأسیس و گسترش مجموعه موزه های «Messner Mountain Museum» در تیرول جنوبی.

۲۰۱۸  دریافت جایزه «شاهزاده آستوریاس» در رشته ورزش.

۲۰۲۴  انتشار کتاب «باد مخالف» هم‌زمان با هشتادسالگی.

5/5 - (1 امتیاز)

با دوستان خود به اشتراک بگذارید: 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *